مروری مختصر بر وضعیت طبیعی هابزی

در چند قرن اخیر نظریه‌پردازانی که در باب پیدایش دولت یا بهتر است بگویم حکومت به نظریه‌ی وضعیت طبیعی [= State of nature] قائل بوده‌اند اندک نبوده، لیکن در میان این کَسان می‌باید هابز، لاک و روسو را سرآمدان و البته کلاسیک‌های‌شان دانست. از میان این سه تَن، این هابز بود که ابتدا در باب این موضوع سخن راند و کتابی ماندگار در باب آن نوشت و به‌تفصیل توضیح داد که از برای چه می‌باید یک گروه از مردم حاکمی را بالای سر خود گذارند و از فرمان‌های‌اش فرمان برند. بعدها لاک – با درنظرداشتن بحث‌های هابز در این باب و ازآن‌جاکه درصدد بود آن حاکم بلامنازعی که هابز آفریده بود و باور-اش این بود که حاکم او می‌باید بر گله‌های آدمیان فرمان براند را از تخت پایین کشد – نظریه‌ای در باب حکومت ابراز کرد که در طی آن اگر حکومت نتواند آن‌چنان که باید به وظایفی که بر گردن‌اش نهاده‌اند عمل کند مردم شورش کنند و حکومت را زمین زنند. به هر صورت قصد من در این فایل صوتی آن نیست که در باب رئوس حکومت از نظرگاه هابز و لاک و روسو بحث کنم بل برآن ام که بحثی، ولو بسیار مختصر، در باب وضعیت طبیعی هابز که از نگاه او همان وضعیت جنگ است داشته باشم. این پادکست فلسفی درصدد نیست که بحث‌های هابز در این باب را نقد کند، هرچند که جا برای نقد بسیار است، لیکن به دنبال آن است که برای نوآموزانی که آشنایی چندانی با وضعیتی طبیعی هابز ندارند نشان دهد که هابز در باب وضعیت طبیعی به‌چه‌سان می‌اندیشیده. گمان کنم خیلی حاجت به گفتن نیست که منبع صحبت‌های‌ام در باب بحث‌های او حول وضعیت طبیعی کتاب مشهور و ماندگار او یعنی لویاتان است.