باوجودی‌که عمده‌ی کسانی‌که آشنایی تخصصی با موسیقی و تاریخ آن ندارند تمامی موسیقی‌های ساخته‌شده‌ی قبل از دهه‌های نخستِ قرن بیستم را موسیقی کلاسیک می‌دانند، در واقع دسته‌ای از موسیقی که به‌طور کلی با نام «موسیقی کلاسیک» شناخته می‌شود، خود مقسم به چند دسته است که موسیقی کلاسیک یکی از آن دسته‌هاست. پیش از موسیقی کلاسیک دورانی از موسیقی وجود دارد که نزد اهل فن با نام موسیقی باروک یا در واقع دوران موسیقی باروک شناخته می‌شود. قبل از دوران موسیقی باروک نیز موسیقی رنسانس وجود دارد. موسیقی باروک را نیز خود به سه بخش آغازین، میانی و پایانی تقسیم کرده‌اند و عمده‌ی مشهورترین و بهترین موسیقی‌های باروک مربوط به دوران پایانی آن هستند.
کل دوران موسیقی باروک را حدود 150 سال میان 1600 تا 1750 می‌دانند. از مشهورترین آهنگسازانِ موسیقی سبک باروک هم عمدتاً از یوهان سباستین باخ، توماسو آلبینونی، هندل، مونته‌وردی، آرکانجلو کورلی و پاخلبل نام می‌برند.
یک سری ویژگی مشترک در میان موسیقی‌های باروک وجود دارند که از آن‌ها با عنوان شاخصه‌های اصلی دوران باروک نام می‌برند. فی‌المثل اغلب آهنگ‌های دوران باروک یک حالت یکسان داشتند – با همان تِمی که آغاز می‌شدند، با همان تم نیز پایان می‌یافتند. یا دیگر آن‌که باوجودی‌که ملودی دوران باروک بسیار ریتمیک و داینامیک است، نوعی تکرار هم در آن هست. فی‌المثل ملودی اولیه‌ی یک قطعه‌ی موسیقی ممکن است به‌طور مکرر در ادامه‌ی آن قطعه نیز شنیده شود، لیکن در ظاهری نو، در جلوه‌ای متفاوت.
آن‌چه که در ویدئوی موسیقی باروک هست!
آن‌چه که در ادامه می‌آید تقریباً 4 ساعت موسیقی باروک است – البته اگر بخواهم دقیق بنویسم باید بگویم 3 ساعت و 54 دقیقه. در این ویدئو سعی شده چند اثر از بهترین آهنگسازان دوران باروک از جمله کورلی، ویوالدی، باخ، تیلمان، اسکارلاتی و پورسل گرد آورده شوند.
در این قطعه‌ی ویدئویی احتمالاً جای آلبینونی خالی است، از همین رو من لینک نوشتاری مجزا که در آن چند موسیقی از شاهکارهای آلبینونی را منتشر کرده‌ام در قبل از ویدئو می‌گذارم تا از طریق آن بتوانید به برخی از موسیقی‌های آلبینونی به‌عنوان یکی از بهترین آهنگسازان دوران باروک نیز دسترسی داشته باشید. اجازه می‌خواهم پیش از آن‌که به ویدئوی برخی از بهترین موسیقی‌های دوران باروک برسیم، مختصری در مورد یک‌به‌یک آهنگسازانی که برخی از آثارشان در ویدئوی زیر هست توضیح دهم:
آرکانجلو کورلی [Arcangelo Corelli]
کورلی زاده‌ی 1653 و درگذشته‌ی 1713 در ایتالیا است. او یکی از مشهورترین و برترین آهنگسازان دوره‌ی موسیقی باروک است. چند شاهکار از او به یادگار مانده که البته در ویدئویی که در ادامه خواهد برخی از آن‌ها حضور دارند از جمله:
Concerto Grosso No. 1 in D Major, Op. 6
00:00 I. Largo
02:56 II. Allegro
06:33 III. Largo
10:30 IV. Allegro
12:20 V. Allegro
Concerto Grosso No. 9 in F Major, Op. 6
14:40 I. Preludio. Largo
16:47 II. Allemanda. Allegro
19:42 III. Corrente. Vivace
21:36 IV. Gavotta. Allegro
22:41 V. Adagio
23:56 VI. Minuetto
Concerto Grosso No. 10 in C Major, Op. 6
25:55 I. Preludio. Largo
28:37 II. Allemanda. Allegro
31:45 III. Adagio
33:02 IV. Corrente
35:38 V. Allegro
38:39 VI. Minuetto
یوهان سباستین باخ [Johann Sebastian Bach]
باخ را می‌توان برترین آهنگساز موسیقی باروک دانست. سال درگذشت باخ یعنی 1750 را آخرین سال دوره‌ی باروک نام‌گذاری کرده‌اند و فی‌الواقع می‌توانم گفت که با مرگ باخ، موسیقی باروک نیز مُرد. جالب آن‌که باخ از یک تبار موسیقی‌شناس می‌آمد، چراکه اقوام او نیز در گذشته اغلب‌شان در کار موسیقی بودند و برخی نیز حرفه‌ای موسیقی کار می‌کردند. در زمان خود-اش نیز باخ را برابر با موسیقی می‌دانستند.
شومان، آهنگساز معروف، سخنی مشهور دارد در ستایش باخ مبنی بر این‌که موسیقی به همان اندازه به باخ مدیون است که مذهب به بنیان‌گذار-اش. شوپن پرلودوفوگ‌های باخ را حفظ بود، بتهوون گاهی از باخ می‌نواخت، موتسارت نیز تنظیم‌هایی زهی از آثار باخ خلق کرد. گفته می‌شود پدر موتسارت گفته‌است که او یعنی موتسارت بالأخره موسیقی‌ای یافته‌است که از آن یاد می‌تواند گرفت و منظور-اش موسیقی باخ بوده‌است.
ضمنِ آن‌که در فایل ویدئویی زیر برخی از آثار باخ وجود دارند، می‌توانید برای دانلود آثار باخ – به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی موسیقی باروک – از این لینک استفاده کنید:==> دانلود منتخب آثار باخ
برخی از بهترین موسیقی‌های باخ در فایل زیر وجود دارند از جمله:
Orchestra da Camera Fiorentina, Giuseppe Lanzetta, Andreas Blau
Suite No. 2 in B Minor, BWV 1067:
40:25 I. Ouverture. Lentamente
48:10 II. Rondeau
49:42 III. Sarbande
42:43 IV. Bourrée
54:44 V. Double
58:13 VI. Minuetto
59:31 VII. Badinerie
Stanislav Soloviev (piano), Metamorphose String Orchestra, Pavel Lyubomudrov
Piano Concerto No. 1 in D minor, BWV 1052:
1:01:37 I. Allegro
1:09:52 II. Adagio
1:6:31 III. Allegro
***********
Orchestra da Camera Fiorentina, Giuseppe Lanzetta
Brandenburg Concerto No. 3 in G Major, BWV 1048:
2:47:06 I. —
2:53:29 II. Adagio
2:58:16 III. Allegro
Brandenburg Concerto No. 4 in G Major, BWV 1049:
3:05:29 I. Allegro
3:09:08 II. Andante
3:14:12 III. Presto
Brandenburg Concerto No. 5 in D Major, BWV 1050:
3:24:54 I. Allegro
3:30:32 II. Affettuoso
3:36:02 III. Allegro
Otri Trio
Orchestral Suite No. 3 in D Major, BWV 1068: II. Air on the G String (Arr. for Flute, Violin and Viola)
3:39:22 Trio Sonata in D Minor, H.569; Wq.145: III. Allegro (formerly attributed to J.S. Bach as BWV 1036)
آنتونیو ویوالدی [ANTONIO VIVALDI]
ویوالدی از دیگر بهترین آهنگسازان دوران باروک است. ویوالدی زاده‌ی 1678 و درگذشته‌ی 1741 در ایتالیا ست. او را از برترین آهنگسازان تاریخ و یکی از خبره‌ترین نوازندگان ویولن می‌دانند. برخی از برترین آهنگ‌های ویوالدی هم در این قطعه وجود دارند از جمله:
Yuliya Lebedenko (violin), Metamorphose String Orchestra, Pavel Lyubomudrov
The Four Seasons, Concerto No. 1 in E major, RV 269 “Spring”:
1:24:34 I. Allegro
1:27:49 II. Largo e pianissimo sempre
1:30:12 III. Allegro pastorale
The Four Seasons, Concerto No. 2 in G minor, RV 315 “Summer”:
1:33:58 I. Allegro non molto
1:39:04 II. Adagio e piano – Presto e forte
1:41:09 III. Presto
The Four Seasons, Concerto No. 3 in F major, RV 293 “Autumn”:
1:43:49 I. Allegro
1:48:40 II. Adagio molto
1:51:00 III. Allegro
The Four Seasons, Concerto No. 4 in F minor, RV 297 “Winter”:
1:54:15 I. Allegro non molto
1:57:32 II. Largo
1:59:30 III. Allegro
هنری پرسل [Henry Purcell]
خلاف اغلب آهنگسازان برتر باروک، هنری پرسل نه اهل ایتالیا یا فرانسه بل اهل انگلیس بود. او در سال 1659 به‌دنیا آمد و در سن 36 سالگی در سال 1695 درگذشت. پرسل نوازنده‌ی خبره‌ی ارگ بود و از همان دوران کودکی و نوجوانی روی به آهنگسازی حرفه‌ای آورد. برخی از بهترین کارهای پرسل هم در این قطعه قابل‌شنیدن هستند از جمله:
Vadim Chaimovich – Live Recording
2:02:36 Abdelazer Suite, Z.570: II. Rondò
2:05:45 Ground in C Minor
دومنیکو اسکارلاتی [Domenico Scarlatti]
دومنیکو اسکارلاتی هم از بهترین آهنگسازان تاریخ و یکی از شاخص‌ترین موسیقی‌دانان سبک باروک است. پدر دومنیکو با نام الساندرو اسکارلاتی هم از شاخص‌ترین آهنگسازان این سبک است. دومنیکو اسکارلاتی در سال 1685 به دنیا آمد و در سن 72 سالگی در سال 1757 درگذشت. برخی از آثار شاخص اسکارلاتی هم در ویدئوی 4ساعته‌ی زیر وجود دارند از جمله:
Vadim Chaimovich – Live Recording
2:08:54 Keyboard Sonata in E Major, K. 380
2:13:15 Keyboard Sonata in A-Flat Major, K. 127
2:16:38 Keyboard Sonata in F Major, K. 518
2:19:47 Keyboard Sonata in D Minor, K. 64
یوهان پاخلبل [Johann Pachelbel]
پاخلبل آهنگساز مشهور آلمانی در سال 1706 در 53 سالگی درگذشت. او یکی از شاخص‌ترین آهنگسازان آلمان و سبک موسیقی باروک است. موسیقی‌های زیادی از او به یادگار مانده، لیکن یکی از مشهورترین و تحسین‌شده‌ترین‌شان یعنی شاکن در فا مینور [Chaconne in F Minor] در فایل چهارساعته‌ی زیر در تایم 2:21:57 هست که امیدوار ام از شنیدن‌اش لذت ببرید.
گئورگ فیلیپ تیلمان [Georg Philipp Telemann]
تیلمان زاده‌ی 1681 و درگذشته‌ی 1767 است. او هم از شاخص‌ترین آهنگسازان آلمانی دوران باروک است. او با باخ دوست صمیمی بود، اما 17 سال پس از باخ درگذشت. برخی از کارهای شاخصِ تیلمانِ پرکار در قطعه‌ی ویدئویی زیر قابل‌شنیدن هستند از جمله:
Orchestra Sinfonica Warmia, Giovanni Antonioni, Silvano Frontalini
Viola Concerto in G Major, TWV 51:G9:
2:32:19 I. Largo
2:35:55 II. Allegro
2:39:07 III. Andante
2:43:53 IV. Presto
توماسو آلبینونی [Tomaso ALBINONI]
آلبینونی زاده‌ی 1671 و درگذشته‌ی 1751 است. او هم یکی از بهترین آهنگسازان دوران باروک است. پیش‌تر در نوشتاری مجزا چند تا از بهترین کارهای آلبینونی را منتشر ساخته‌ام. پیشنهاد می‌کنم نگاهی هم به آن نوشتار داشته باشید:
4 ساعت با موسیقی باروک
